Bodrum Söz- MUĞLA'nın Datça ilçesinde yazın ekimi yapılan, kasım ayından ocak ayına kadar tarladan toplanan güz domatesi, bu yıl üreticinin yüzünü güldürmedi. Döviz kurlarındaki artışla birlikte gübre, ilaç ve mazota gelen zamlar, üreticiyi zorladı.

Türkiye'nin pek çok bölgesinde kara kışın hüküm sürmeye başladığı şu günlerde, Datça'nın ılıman ikliminde Kızlan, Karaköy ve Emecik kırsal kesimlerinde yetiştirilen güz domatesi, geçen yıl tarlada kilosu 1,5 TL'den satıldı, bu yıl ise 2 TL'ye alıcı bulmasına rağmen masrafları karşılamadı. Geçen yıl aynı dönemde 22 kilo olan kasası 35 TL'den satılan güz domatesi, bu yıl 45 TL'ye alıcı buldu. Ancak mazot, gübre ve ilaç fiyatlarındaki artış, üreticinin karını alıp götürdü. Bir yıl önce 100 - 150 TL arasında satılan 25 kilogramlık bir torba gübrenin 300 TL'ye kadar çıkması, yine geçen yıl 4 TL'den satılan bir litre mazotun bu yıl 6,5 TL'ye yükselmesiyle üretici masraflarını karşılayamaz haldi. Başlıca geçim kaynağı çiftçilik olan Kızlan, Karaköy ve Emecik bölgelerinde bu yıl toplam bin 500 dönüm alana güz domatesi ekildi, bunu karşılık yaklaşık 6 bin ton üretim hedefleniyor. Geçen yıl ise bu rakam 2 bin dönüm alanda 10 bin ton olarak gerçekleşmişti. Datça güz domatesi, başta İzmir olmak üzere Ankara, Muğla ve Aydın gibi illere gönderiliyor.

LEZZETİ ÇOK GÜZEL

Datça'da 25 yıldır güz domatesi yetiştiren 68 yaşındaki Kadir İlhan, Türkiye'de, bu mevsimde tarlada yetişen başka örneği olmayan güz domatesinin hak ettiği değeri bulmadığını söyledi. Kazançların her geçen yıl azaldığına değinen İlhan, "Mazot, gübre, ilaç ve işçilik masrafları artarken, ürün fiyatları bunu karşılamıyor. Bu mevsimde Datça'dan başka bir yerde tarlada domates yetiştirildiğini hiç duymadım, bilmiyorum. Lezzeti çok güzel, içi de doludur. Sera domatesinden güzeldir" diye konuştu.

Datça'dan 20 yıldır güz domatesi satın aldığını ve İzmir'de satışa sunduğunu belirten 41 yaşındaki Mehmet Veysi Kaymaz, "Datça'da, güz domatesi ekiminin daha geniş alanlarda yapılması gerekiyor. Halkın, organik ve lezzetli olan bu domatesi daha ucuz yiyebilmesi için üretimin artırılması yararlı olacak. Güz domatesi üretimi teşvik edilmeli, gübre ve ilaç fiyatları denetim altına alınmalı. Gübre ve ilaç fiyatlarında bu yıl geçen yıla göre ortalama yüzde 50 artış oldu. Bu yüzden müstahsil ve üretici zor durumda kalıyor. O yüzden pahalı domates yiyoruz" dedi.

EKİM ALANLARI AZALIYOR

Güz domatesi üreticilerinden 52 yaşındaki Ahmet Ali Uçar ise bu yıl fiyatların iyi olmasına rağmen para kazanamadıklarını vurgulayarak, "Giderlerimiz çok fazla olduğu için kazancımızdan elimize bir şey kalmıyor. Mazot, gübre, ilaç giderlerimiz çok fazla. Şuanda Kızlan'da domates ekim alanlarında büyük azalma var. Gelecek yıl daha da azalacağa benziyor. Herkes 'Seneye ekelim mi ekmeyelim mi' diye düşünüyor. Mazot, gübre fiyatları makul olsa, halk da bu domatesi daha ucuz yer" dedi.